Deze chipszak uit 1990 is onlangs gevonden: 'Plastic vergaat écht niet'

Een chipszak met als houdbaarheidsdatum 5 september 1990 en het deksel van een pakje boter uit de jaren 70. Vrijwilligers die de afgelopen weken de stranden van Nederland opruimden, stonden even raar te kijken toen ze zúlke oude verpakkingen vonden. "Schokkend dat dit zo lang in de natuur heeft rondgezworven."

Eigenlijk zag Marijke Boonstra het in één oogopslag. Die chipszak? Niet uit deze tijd. "Het merk Smiths stond erop", zegt ze. En ze wist dat dat merk al jaren geleden van naam was veranderd: nu is het Lay's. "Het was een verpakking waar ooit van die lange aardappelchipjes in hebben gezeten."

Boonstra is afvalonderzoeker en werkt voor stichting De Noordzee. Ze was één van de bijna drieduizend vrijwilligers die de afgelopen twee weken de Nederlandse kust schoonveegden. De buit: 4641 kilo aan afval. Waaronder ook een Griekse gistverpakking met de productiedatum april 1992 en een Duitse boterverpakking met als houdbaarheidsdatum 15 juni 1980. 

Er zat ook een oranje chipszak van het merk Toto's tussen, met schildpadjes erop: Boonstra herkende die nog wel van haar eigen jeugd. De houdbaarheidsdatum van de verpakking: 5 december 1994. 

De oudste vondst: het deksel van een margarineverpakking uit de jaren 70. Stichting De Noordzee heeft de producent gebeld en gevraagd: komt deze verpakking uit jullie fabrieken? Ze bevestigden dat deze vormgeving werd gebruikt tussen 1972 en 1982.

"Ik sta vaker met mijn handen in het afval", zegt Boonstra. Elke keer als ze een oud stuk plastic opruimt, doet haar dat wat. "Het is schokkend dat zoiets langer in de zee heeft gelegen dan dat ik leef." Ter info: Boonstra is 36.

Minder stroming

Op de plek waar het afval werd gevonden, de Kwade Hoek, een natuurgebied bij Goedereede, wordt vaker ouder plastic gevonden. "Er zijn daar werkzaamheden in de zee, en er zijn zandbanken", verklaart Boonstra. "Daardoor worden stromingen afgeremd, waardoor afval de kans heeft om aan te spoelen."

Hoe langer plastic in de zee of in de natuur ligt, hoe schadelijker, zegt Remco Tuinier, hoogleraar fysische chemie aan de Technische Universiteit Eindhoven. "Plastic vergaat bijna niet, het kan decennialang meegaan. Maar er raken wel kleine deeltjes los, en die komen vervolgens terecht in de bodem, in het water, in vissen en vogels, en in ons eten."

Bovendien verzamelen schadelijke stoffen zich in plastic deeltjes, zoals onkruidverdelgingsmiddelen. Tuinier: "Die stoffen zijn op zich, in lage concentraties, niet gevaarlijk. Maar hoe langer plastic deeltjes ronddobberen, hoe hoger de concentratie wordt van die schadelijke stoffen."

Boonstra vermoedt dat het grootste deel van het afval dat zij en de andere vrijwilligers hebben gevonden, door mensen zelf is weggegooid. "Vooral bij de oude verpakkingen durf ik dat wel met zekerheid te zeggen. Twintig, dertig jaar geleden gingen we er nog slordiger mee om dan nu."

Moeilijk afbreekbaar 

En ook nu moet er veel gebeuren, stelt Tuinier. Consumenten moeten verantwoordelijker met hun afval omgaan, maar bedrijven moeten ook zeker meer hun best gaan doen en grote stappen zetten. "Chipszakken zijn zo gemaakt dat ze er prachtig uit zien, met een mooie coating erop. Maar die coating maakt zo'n verpakking lastiger te recyclen en voor de natuur nóg moeilijker afbreekbaar."

Dat heeft Boonstra weer gezien, deze maand. De oude verpakkingen worden bewaard door Boonstra en haar collega's. Ze willen ze laten zien tijdens voorlichtingen en campagnes.

En de rest van de 4500 kilo aan afval? Linea recta de prullenbak in, ver weg van de zee. 

‍

16 augustus 2021

Door RTL Nieuws
Bron: https://www.rtlnieuws.nl/nieuws/nederland/artikel/5248324/dit-gister-gevonden-boterpakje-uit-1980-laat-zien-plastic-vergaat